GENOMLINE

  Berkay EKİNCİ – Moleküler Biyoloji ve Genetik – İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü   Yaşadığımız bilimsel gelişmeler ve pandemi süreci ile birlikte PCR, restriksiyon enzimleri, DNA sekanslama ve CRISPR gibi pek çok gen düzenleme tekniğinin adını sıkça duymaya başladık. Bu yazıda sizleri CRISPR-Cas9 metodunun çalışma prensibi ve temel ilkeleri hakkında bilgilendireceğim.    Bunun için öncelikle genetik bilgi içeren DNA’nın ne olduğuna göz atabiliriz. DNA, en temel tabiriyle, adenin, timin, guanin ve sitozin adındaki dört nükleotidin farklı kombinasyonlar ile art arda sıralanması ile o canlıya dair her şeyi (türünü, yapısını, şeklini) belirleyen, ayrıca protein-hormon ve daha nice yapının sentezinde kullanılan genetik koddur [1] . Benzer bir şekilde virüsleri de ‘protein kılıf ile çevrilmiş genetik bilgiyi (DNA-RNA vb.) içeren, başka bir deyişle hücresel oluşuma dair hiçbir organel bulundurmayan; bu sebepten ötürü canlının kendisi tarafından bağışıklık kazanılmadığı sürece onları

İnsan hücrelerinde kesin genom mühendisliği, iki genel önem ve geniş ilgi alanına sahiptir. Teknoloji, hasarlı DNA'yı onarabilir ve kanser riskini azaltabilir. Dünya'nın koruyucu atmosferinin dışında seyahat eden astronotlar, uzaya nüfuz eden iyonlaştırıcı radyasyon nedeniyle uzayda DNA'ya artan bir zarar verme riskiyle karşı karşıyadır. Bu nedenle , uzayda spesifik DNA onarım stratejileri kullanmak esastır .  ABD'li bilim adamlarından oluşan bir ekip, ökaryotik hücrelerin uzayda DNA'yı nasıl onardığını incelemek için CRISPR tabanlı bir yöntem geliştirdi. Dünyanın manyetosferinin koruyucu sınırlarının ötesine seyahat eden astronotlar, iyonlaştırıcı radyasyonun neden olduğu DNA hasarı riskini artırıyor. Bu tür DNA hasarı, kansere ve diğer zararlı sağlık etkilerine yol açarak, uzun süreli uzay yolculuğunun güvenliği hakkında soruları gündeme getirebilir. Bu nedenle, insan vücudu tarafından uzayda hangi spesifik DNA onarım stratejilerinin kullanıldığı özellikle önemli